Deze week deed Guido Camps zijn verhaal over de energieprijzen in Het Nieuwsblad. Lees hieronder het volledige artikel.
“Producenten vullen hun zakken, terwijl die van de consument leegraken.” Guido Camps, ex-directeur van energiewaakhond CREG, is niet te spreken over de “waanzinnige bedragen voor iets wat amper geld kost”, zoals elektriciteit van zonne-energie of windmolens, en komt met een oplossing: de prijs van elektriciteit loskoppelen van die van gas. Het klinkt simpel, maar toch is niet iedereen voor. Waarom niet?
Camps is voor de duidelijkheid niet de enige die ervoor pleit. De voorbije weken werd het systeem nog al eens in vraag gesteld omdat energieproducenten op die manier momenteel gigantische winst maken met de productie van elektriciteit, zolang dat tenminste niet met gas gebeurt. “Laat me beginnen met uit te leggen hoe het systeem werkt”, zegt Camps. “Volgens een stapeling van de productiemiddelen om zo aan de vraag te voldoen. Eerst zet je de goedkoopste productiemiddelen in – dat zijn windmolens en zonnepanelen als het weer het toelaat – en daarna komen telkens de duurdere. Dat gebeurt tot je voldoende elektriciteit kan produceren. De marktprijs wordt bepaald door de duurste productiemethode. De reden daarvoor is dat je net die moet overtuigen om te produceren om de volledige vraag te kunnen invullen. Minder produceren dan de vraag is met elektriciteit nu eenmaal geen optie. Je wilt geen stroomtekorten. Het gevolg is wel dat de rest die goedkoper produceert, daarvan profiteert. Maar in normale tijden werkt dat goed, enkele jaren geleden lagen de prijzen voor gas nog laag en zat daar niet veel verschil op. Maar vandaag is dat niet het geval.”
“Vandaag krijg je daardoor een zeer perverse situatie”, zegt Camps. “We betalen 500 tot 700 euro per MWh en meer voor elektriciteit die voor een stuk zo goed als gratis gemaakt wordt met wind. Er zijn natuurlijk de investeringskosten, maar de brandstof voor die productie kost nul euro. Met kernenergie stelt zich bijna hetzelfde. Reken daar op een 33 euro productiekosten per MWh, ook daar betalen we 20 keer meer voor momenteel. Zo worden die producenten zeer rijk op de kap van de consument. Dat systeem moet dus veranderen. Hoe? Door bijvoorbeeld prijzen te betalen volgens de kostprijs van die specifieke productie. Dan laten de producenten van pakweg windenergie allemaal weten wat hun prijs is en kunnen energieleveranciers onderhandelen om zo de goedkoopste prijs af te dwingen. Hetzelfde met de kerncentrales. Enzovoort. Zo zou je tot een veel correctere prijs komen.”
Goedkoopste prijzen
Het klinkt logisch, maar toch deelt niet iedereen zijn mening. “Het is niet dat we blij moeten zijn met de huidige prijzen, maar dat systeem afschaffen, vind ik geen goed idee”, zegt energiespecialist Bram Claeys, werkzaam bij de ngo RAP. “Het zorgt er volgens mij voor dat we zelfs in deze tijden dé goedkoopste prijzen krijgen voor onze energie. Wat vreemd klinkt, maar het is zo.”
Joannes Laveyne, onderzoeker energie aan de UGent, treedt hem bij. “Elke producent moet nu zijn productieprijs geven én wordt zo ingeschakeld in dat stapelplan. Vraagt producent B voor zijn windmolenelektriciteit één euro meer dan producent A, dan wordt die pas als tweede ingeschakeld. Door hun scherpste prijs te geven, kunnen producenten dus eerst aan bod komen. Wat belangrijk is, want ze hebben een grote investering gedaan dus willen ze die laten draaien. Daarom wordt er op zeer rustige momenten waarbij er amper vraag is naar elektriciteit, door de kerncentrales zelfs geld gegeven om te mogen leveren. Want die schakel je niet zomaar uit.”
“Schaf je dit systeem af, dan hebben producenten geen enkele reden meer om hun laagste prijs te geven”, zegt Laveyne. “Als ze weten dat er diezelfde dag veel geld gegeven wordt aan gascentrales, waarom zouden zij dan voor hun windmolenelektriciteit de scherpste prijs bovenhalen? Je kan dat ook niet eisen, want iedereen vraagt wat die wil voor zijn product. Zelfs wie produceert met gas, zou zo dus waarschijnlijk een nog hogere prijs vragen, dan wat ze momenteel doen. In de VS bestaan er verschillende systemen, we zien in staten waar ons systeem er is en de prijzen toch acht procent lager liggen. Om maar te zeggen dat het niet zo simpel is als het klinkt om dat systeem overboord te gooien.”
Camps is niet akkoord. “In deze situatie is elk systeem beter dan wat we nu hebben. Want het marcheert niet meer, het is naar de knoppen. Zelfs als er maar één gascentrale ingeschakeld wordt in de productielijn, dan schiet die prijs al gigantisch de hoogte in. Dat is toch niet normaal? Met de consument als dupe. Ik ken de kritiek op de voorstellen om een alternatief in te voeren, maar het is nu toch het moment om er eens over na te denken.”
Al ziet hij ook wel nog één probleem. “Iets nieuws regelen, zal niet direct in orde zijn. Tegen dat je al die afspraken opnieuw gemaakt hebt, wat op internationaal niveau moet gebeuren, zitten we voorbij de winter. Maar dat mag geen reden zijn om het niet te doen. Als ik de premier hoor, staan we voor nog vijf of zelfs tien moeilijke winters.”
Recent Comments